Առաջադրանք

Տասնորդական կոտորակների համեմատումը

Տասնորդական կոտորակների պատկերումը կոորդինատային ուղղի վրա

Տասնորդական կոտորակների գումարումն ու հանումը

Մայրցամաքներ և աշխարհամասեր

Մայրցամաքներ և աշխարհամասեր

Ինչպես գիտենք, Երկիր մոլորակը բաղկացած է ջրային և ցամաքային տարածքներից, որոնց ընդհանուր մակերեսը 510 մլն կմ² է:

Երկրագնդի և Լուսնի տեսքը տիեզերքից

Ընդ որում ջրային տարածքներն ավելի քան 2 անգամ մեծ մակերես են զբաղեցնում, քան ցամաքայինները:

Աշխարհագրական Մեծ հայտնագործությունների ժամանակներից մինչև մեր օրերն իրականացված բազմաթիվ հետազոտություններն ապացուցել են, որ բոլոր օվկիանոսներն անմիջականորեն կամ նեղուցների ու ջրանցքների միջոցով կապված են միմյանց հետ և միասին կազմում են Համաշխարհային օվկիանոսը:

Համաշխարհային օվկիանոսի մակերեսը 361 մլն կմ² է և այն կազմված է ոչ միայն օվկիանոսներից, այլև դրանց մաս կազմող ծովերից և ծովածոցերից, հարևան ջրային մարմինները միմյանց միացնող նեղուցներից և ջրանցքներից:

Ընդհանուր առմամբ ցամաքային տարածքները զբաղեցնում են 149 մլն կմ² մակերես և բաղկացած են մայրցամաքներից ու դրանց շրջապատող բազմաթիվ կղզիներից:

Մայրցամաքները Երկրագնդի ցամաքի խոշորագույն հատվածներն են, որոնք բոլոր կողմերից շրջապատված են օվկիանոսներով և դրանց մասերով:

Կարևոր է հիշել, որ յուրաքանչյուր մայրցամաք ձևավորվել և զարգացել է որոշակի պլատֆորմի կամ մի քանի պլատֆորմների (ինչպես օրինակ Եվրասիան) հիման վրա, ի տարբերություն Գրենլանդիայի պես խոշոր կղզիների, որոնք ժամանակին եղել են մայրցամաքի մաս, սակայն Երկրի ընդերքում տեղի ունեցող շարժումների արդյունքում ժամանակի ընթացքում անջատվել են մայրցամաքից և դարձել առանձին տարածքային միավոր:

Մայրցամաքների տարածքները աճող հաջորդականությամբ

Ներկայիս մայրցամաքները միմյանցից տարբերվում են բազմաթիվ ֆիզիկաաշխարհագրական երևույթներով, որոնք պայմանավորված են ոչ միայն տարածքի մեծությամբ և ձգվածությամբ, այլև Երկրագնդի վրա մայրցամաքների դիրքով:

Երկրագնդի մայրցամաքները

Ամենախոշոր մայրցամաքը Եվրասիան է (54,8 մլն կմ²), որը նաև արևմուտքից-արևելք և հյուսիսից-հարավ ձգվածությամբ է գերազանցում մյուս մայրցամաքներին։

Մեծությամբ երկրորդը Աֆրիկան է՝ միակ մայրցամաքը, որը միաժամանակ տարածվում է ինչպես հյուսիսային և հարավային կիսագնդերում, այնպես էլ արևելյան և արևմտյան կիսագնդերում:

Աֆրիկային հաջորդում են Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկաները։

Մեծությամբ նախավերջին տեղում է գտնվում Անտարկտիդա մայրցամաքը, որի միայն մի փոքր մասն է ընկած հարավային բևեռային շրջագծից հյուսիս և որի տարածքում է գտնվում հարավային բևեռը՝ դարձնելով Անտարկտիդան միակ մայրցամաքը, որը չունի հարավային, արևելյան և արևմտյան ծայրակետեր:

Տարածքով ամենափոքրը Ավստրալիան է, որի մեջտեղով է անցնում հարավային արևադարձը և որը ամբողջովին արևելյան կիսագնդում տարածվող միակ մայրցամաքն է:

Մայրցամաքներն, ինչպես և աշխարհամասերը վեցն են:

Մայրցամաքները և աշխարհամասերը

Ընդհանուր առմամբ կարող ենք նշել, որ ի տարբերություն մայրցամաքների աշխարհամասերը ընգրկում են նաև մայրցամաքների հարակից կղզիները:

Աշխարհամասերը

Այսպիսով, նայելով քարտեզներին կնկատենք, որ օրինակ Եվրասիա մայրցամաքն ամբողջովին տարածվում է հյուսիսային կիսագնդում, սակայն Ասիա աշխարհամասը, շնորհիվ կղզային տարածքների, գտնվում է միաժամանակ և՛ հյուսիսային, և՛ հարավային կիսագնդերում:

Աշխարհագրական դիրքը, ձգվածությունը հյուսիսից-հարավ և արևելքից-արևմուտք իր հերթին պայմանավորում է մայրցամաքների և աշխարհամասերի բնության բաղադրիչների բազմազանությունը և տարածական առանձնահատկությունները, ինչը հանդիսանում է մայրցամաքների և օվկիանոսների աշխարհագրության ուսումնասիրության մյուս կարևոր խնդիրը:

Հարց

1․ Ի՞նչ է մայրցամաքը, քանի՞ մայրցամաք կա։
Մայրցամաքները Երկրագնդի ցամաքի խոշորագույն հատվածներն են, որոնք բոլոր կողմերից շրջապատված են օվկիանոսներով և դրանց մասերով:
Կա վեց մայրցանաք:

2․ Քանի՞ աշխարհամաս կա և թվարկիր։
Կա վեց աշխարհամաս՝ Եվրասիա, Ասիա, Ամերիկա, Աֆրիկա, Ավստրալիա և Օվկանիա, Անտարկտիկա

Թեսթ 1 Ջանի Ռոդարի Տարօրինակ Հարցեր

Կար-չկար մի տղա, որն ամբո□ջ օրը սրան-նրան ձանձրացնում էր իր հարցերով: Հարցեր տալն, իհարկե, վատ բան չէ, ընդհակառակը, հարցասիրությունը գովելի է, բայց վատն այն է, որ այդ տղայի հարցերին ոչ ոք չէր կարողանում պատասխանել:

Ասենք՝ գալիս էր ու հարցնում.

-Ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:

Մարդիկ զարմանքից աչքերը չռում էին կամ էլ հենց այնպես պատասխանում.

-Դարակները նրա համար են, որ նրանց մեջ որևէ բան դնեն, օրինակ՝ սպասք, դանակ, պատառաքաղ և այլն:

-Ես գիտեմ՝ ինչի համար են դարակները, բայց ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:

Մարդիկ թոթովում էին ուսերը ու հեռանում:

Մի ուրիշ ան□ամ նա հարցնում էր.

-Ինչո՞ւ պոչը ձուկ ունի:

Կամ թե՝ ինչո՞ւ բեղերը կատու ունեն:

Տղան մեծանում էր, բայց շարունակում էր մնալ ինչուիկ և այն էլ ոչ թե սովորական, այլ՝ հակառակ ինչուիկ:

Մեծանալուց հետո էլ նա դիմում էր բոլորին զանազան հարցերով: Պարզ է, որ ոչ ոք չէր կարողանում պատախանել նրա հարցերին: Բոլորովին հուսահատվելով՝ հակառակ ինչուիկը տեղափոխվեց մի սարի գագաթ, իր համար խրճիթ շինեց և այնտեղ հնարում էր նոր-նոր հարցեր: Հնարում էր, գրում տետրի մեջ, իսկ հետո մեծ տանջանքով աշխատում գտնել դրանց պատասխանները: Սակայն ամբողջ կյանքում նա այդպես էլ եր□եք չգտավ իր հարցերի պատասխանները: Եվ ինչպե՞ս գտներ, եթե նրա տետրում գրված էր.«Ինչո՞ւ ստվերը բարդի ունի: Ինչո՞ւ ամպերը նամակ չեն գրում: Ինչո՞ւ նամականիշները գարեջուր չեն խմում»:

Աստիճանաբար նրա մորուքն աճեց, երկա~ր մորուք դար□ավ. նա չէր էլ մտածում սափրել: Դրա փոխարեն նա նոր հարց հորինեց՝ «Ինչո՞ւ մորուքը դեմք ունի»:

Երբ նա մեռավ, մի գիտնական ուսումնասիրեց նրա կյանքը և զարմանալի հայտնագործություն արեց: Պարզեց, որ ինչուիկը սովոր էր գուլպաները շրջերես հագնել և այդպես էլ հագնում էր իր ամբողջ կյանքում: Հենց այդ պատճառով էլ մինչև վերջ չսովորեց ճիշտ հարցեր տալ:

Հապա նայիր քո գուլպաներին. ճի՞շտ ես հագել:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
ամբողջ
անգամ
երբեք
դարձավ

2. Ի՞նչ է նշանակում տեքստում հանդիպող շրջերես բառը:
ա/երեսառած
բ/կամակոր
գ/հակառակ կողմով
դ/բոլորին հակառակ

3. Գրի՛ր տեքստում ընդգծված բառերի հականիշները:
վատ – լավ
սովորական – անսովոր
պարզ – անհասկանելի/բարդ
երկար-կարճ

4. Տեքստի տրված բառերից որո՞ւմ վերջածանց չկա.

ա/սովորական բ/ինչուիկ գ/բոլորովին դ/գարեջուր

5. Տեքստի տրված բառերից ո՞րն է դրված եզակի թվով.

ա/աչքերը

բ/ հարցերին

գ/ դարակները

դ/ խրճիթ

6. Տեքսից դու՛րս գրիր երկուական գոյական և ածական:

գոյական – ձուկ,կատու
ածական – երկար,սովորական

7. Վերականգնի՛ր տրված բայերի ուղիղ ձևերը:
ա/ձանձրացնում է – ձանձրանալ
բ/չէր կարողանում – չկարողանալ
գ/դնեն – դնել
դ/դարձավ – դառնալ

8. Գտի՛ր ընդգծված նախադասության ենթական ու ստորոգյալը:
ենթակա – ստվերը,ամպերը,նամականիշները

ստորոգյալ – գրում, խմում

9. Ո՞րն է կլոր տարի դարձվածքի իմաստը.

ա/մի քանի տարի
բ/ամբողջ կյանքում
գ/ամբողջ տարին
դ/ տարվա կեսը

10. Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը. Մի փոքրիկ պապիկ, հագին հազար շապիկ:
կաղամբ

11. Մեկ նախադասությամբ նկարագրի՛ր հարցասեր տղային:
Տղան մեծնում էր ու մարդկանց թարս հարցեր էր տալիս:

12. Ինչո՞ւ էր դժվար պատասխանել տղայի հարցերին.

ա/հարցերը շատ էին դժվար
բ/տղան հետաքրքիր ինչուիկ էր
գ/տղան հակառակ ինչուիկ էր
դ/տղան անընդհատ հարցեր էր տալիս

13. Բոլորովին հուսահատվելով ̀ ի՞նչ արեց ինչուիկը:
Ինչուիկը հուսահատված տեղափոխվեց մի սարի գագաթ, իր համար խրճիտ շինեց և այնտեղ հնարեց նոր-նոր հարցեր:

14. Հորինի՛ր նմանատիպ երեք հարց ու պատասխանի՛ր:
Ինչու մազը մարդ ունի:
Ինչու անիվները մեքենա ունեն:
Ինչու սերը կաթ ունի:

15. Նայի՛ր շուրջդ. գտի՛ր թարս հարցեր :
Ինչու է ջուրը ձկում:
Ինչու է սառնարանը ուտեելիքեւմ:
Ինչու րոպեն ժամ ունի:

1.Выполни упражнение: 

Выполни упражнение: слова в скобках поставь в правильную форму:

Задание 3. Проект  «Расскажи миру о своей Родине» ( это задание было в прошлом месяце, доработать его, дополнить, улучшить)

Ход проекта:

1. Изучить информацию о какой-либо местности Армении,какой-либо достопримечательности, селе, городе, улице, красивом месте т.п. Подготовить видео, где ты рассказываешь эту информацию, используя свои собственные кадры ( фото, видео)
2. Выбрать наиболее интересные, значимые для вас моменты из жизни своей страны ( исторические, можно современные). Рассказать об этом, поместив информацию в формат презентации,слайд-шоу, электронной книги….
3. Во второй части презентации, книги….. расскажите о том, что связано с национальной культурой: каком-либо национальном блюде, танце, узоре, стиле в архитектуре, о том, что есь только в Армении

Результатами проекта становятся презентации,электронные книги, видео

Задание 4. Написать эссе » Как я использую русский язык в своей настоящей жизни»
Я смотрю мультфильмы,обшаюсь с бабушкой.

Задание 5.Напиши рассуждение “ Что я думаю об этом мире, прекрасном и безумном”
Этот мир полон чудес и не перестаёт нас удивлять красивая природа голубое небо море солнца и луна я желаю мир во всём мире чтобы все дети жили  с улыбкой на глазах.

Задание 6. Прочитай рассказ Улицкой : «Гвозди».  Ответить на вопросы:

1)Какое событие находится в центре рассказа?

2)Опишите взаимоотношения Сережи и прадеда

3)Чему прадед учит Сережу, какие жизненные уроки дает дед Сереже?

4)Какое значение имеет коробка с гвоздями в конце рассказа?

5)Символом чего являются гвозди, которые автором вынесены в заглавие рассказа?

6)О чем заставил задуматься рассказ?

Задание 7.  Расположите предложения в правильной последовательности и вы получите текст
«Мы переехали в новый район».

Меня зовут Андрей. Я живу в Москве и учусь в школе. Моя семья небольшая: я, мама, папа и бабушка. Недавно мы купили новую квартиру и переехали туда.Когда мои родители купили эту квартиру, я не хотел переезжать в новый район.Район, где мы теперь живём, новый. Здесь многоэтажные современные дома, широкие улицы, много магазинов. Рядом лес, где зимой я и мой отец катаемся на лыжах. В нашем районе есть бассейн и стадионДва раза в неделю я хожу на стадион, а в воскресенье хожу в бассейн. Ведь раньше мы жили в центре. Там находится школа, где я учился девять лет. Там остались мои друзья. Конечно, здесь у меня уже есть новые друзья. Но старые друзья не забывают меня. Мы часто встречаемся. А сейчас я учусь в новой школе.

1. А сейчас я учусь в новой школе.
2. Там остались мои друзья.
3. Конечно, здесь у меня уже есть новые друзья.
4. Район, где мы теперь живём, новый. Здесь многоэтажные современные дома, широкие улицы,
много магазинов.
5. Недавно мы купили новую квартиру и переехали туда.
6. Там находится школа, где я учился девять лет.
7. Два раза в неделю я хожу на стадион, а в воскресенье хожу в бассейн.
8. Рядом лес, где зимой я и мой отец катаемся на лыжах.
9. Моя семья небольшая: я, мама, папа и бабушка.
10. Когда мои родители купили эту квартиру, я не хотел переезжать в новый район.
11. Меня зовут Андрей. Я живу в Москве и учусь в школе.
12. Но старые друзья не забывают меня. Мы часто встречаемся.
13. Ведь раньше мы жили в центре.
14. В нашем районе есть бассейн и стадион

Մարիո Բենեդետի:Մարդիկ, որոնք ինձ դուր են գալիս:

Ինձ  դուր  են  գալիս  մարդիկ,  որոնք  բաբախում  են,  որոնց  հարկ  չկա  մղել  ինչ-որ  բանի,  որոնց  պետք    չէ  ասել,  որ  ինչ-որ  բան  անեն,  որովհետև  գիտեն,  թե  ինչ    է  պետք    անել  և  հենց  այդպես  էլ  անում  են:  Մարդիկ,  որոնք  «մշակում  են»    են    իրենց  երազանքները,  այնքան,  մինչև  որ  այդ  երազանքները    տիրանում  են  իրենց  իսկ  իրականությանը:

Ինձ  դուր  են  գալիս  մարդիկ,  որոնք  ունակ  են  իրենց  քայլերով  իրենց  վրա  վերցնել  հանգամանքները,  մարդիկ,  որոնք    վտանգում  են  իրականն  ու  անիրականը  երազի  հետևից  գնալու  համար,  որոնք  իրենց  թույլ  են  տալիս  փախչել    խելամիտ  խորհուրդներից՝  լուծումները  թողնելով  Աստծո  ձեռքերում:

Ինձ  դուր  են  գալիս  մարդիկ,  որոնք  արդար  են  իրենց  շրջապատող  մարդկանց  ու  իրենք  իրենց  հետ,  մարդիկ,  որոնք  շնորհակալություն  են  հայտնում  նոր  օրվան,  իրենց  կյանքում  գոյություն  ունեցող  լավին,  որոնք  ամեն  ժամն  ապրում  են  լավ  տրամադրությամբ՝  տալով  իրենցից  ամենալավը,  որոնք  շնորհակալ  են  ողջ  լինելու  համար,  որ  կարող  են  ժպիտներ  նվիրել,  ձեռք  մեկնել  և  բարեհոգաբար  օգնել՝  փոխարենը  ոչինչ  չպահանջելով:

Ինձ  դուր  են  գալիս  մարդիկ,  որոնք  կարող  են  կառուցողականորեն  ու  ուղիղ  քննադատել  ինձ՝  առանց  ինձ  ցավեցնելու  և  վիրավորելու:

Մարդիկ,  որոնք  չափի  զգացում  ունեն…

Ինձ  դուր  են  գալիս  մարդիկ,  որոնք  արդարության  զգացում  ունեն.  նրանց  կոչում  եմ  ընկերներ:

Ինձ  դուր  են  գալիս  մարդիկ,  որոնք  գիտակցում  են  երջանկության  կարևորությունը  և  քարոզում  են  դա:  Մարդիկ,  որոնք  կատակների  միջոցով  սովորեցնում  են  մեզ  հումորով  ընդունել  կյանքը:  Մարդիկ,  որոնք  երբեք  չեն  դադարում  մանուկ  լինել:

Ինձ  դուր  են  գալիս  մարդիկ,  որոնք  վարակում  են  իրենց  էներգիայով:  Ինձ  դուր  են  գալիս  պարզ  ու  անկեղծ  մարդիկ՝  ունակ  խելամիտ  փաստերով  հակադրվելու  յուրաքանչյուրի  որոշումներին:

Ինձ  դուր  են  գալիս  հավատարիմ    ու  համառ  մարդիկ,  որոնք  չեն  թուլանում,  երբ  փորձում  են  հասնել    իրենց  նպատակներին  ու  գաղափարներին:

Ինձ  դուր  են  գալիս  տեսակետ  ունեցող  մարդիկ,  նրանք,  որոնք  չեն  ամաչում  գիտակցել,  որ  սխալվել  են  կամ  որ  ինչ-որ  բան  չգիտեն:  Մարդիկ,  որոնք    իրենց  սխալներն  ընդունելիս,  ջանում  են  նորից  չկրկնել  դրանք:  Մարդիկ,  որոնք  պայքարում  են  ձախորդությունների  դեմ:  Մարդիկ,  որոնք    ելք  են  փնտրում:

Ինձ  դուր  են  գալիս  մարդիկ,  որոնք  ներքուստ  են  մտածում  ու  չափում,  որոնք  չեն  արժևորում  իրենց  նմաններին  հասարակական  կաղապարով  կամ  թե  ինչպես  են  նրանք  փայլում:  Մարդիկ,  որոնք  չեն  դատվում  ու  չեն  թողնում,  որ  ուրիշները  դատեն:

Ինձ  դուր  են  գալիս  մարդիկ,  որոնք  անհատականություն  ունեն…

Ինձ  դուր  են  գալիս  մարդիկ,  որոնք  ունակ  են  հասկանալու,  որ  մարդկային  էության  մեծագույն  սխալը  փորձելն  է  գլխից  հանել  այն,  ինչը  դուրս  չի  գալիս  սրտից:

Զգայունությունը,  քաջությունը,  համերաշխությունը,  բարությունը,  հարգանքը,  հանգստությունը,  արժեքները,  ուրախությունը,  հնազանդությունը,  հավատը,  տակտը  երջանկությունը,  վստահությունը,  հույսը,  շնորհակալության  զգացումը,  իմաստությունը,  երազանքները,  զղջումը  և  սերը  հիմքեր  են՝  մարդ    կոչվելու  համար:

Այս  տիպի  մարդկանց  հետ    խոստանում  եմ  լինել  կյանքիս  մնացած  օրերին,  քանի  որ  նրանց  իմ  կողքին  ունենալով՝  լավ  եմ  վարձատրվում:

Առաջադրանք:

Կարդալ ստեղծագործությունը:

Ընտրել որևէ շարք և պարզաբանել
Ինձ  դուր  են  գալիս  մարդիկ,  որոնք  արդար  են  իրենց  շրջապատող  մարդկանց  ու  իրենք  իրենց  հետ,  մարդիկ,  որոնք  շնորհակալություն  են  հայտնում  նոր  օրվան,  իրենց  կյանքում  գոյություն  ունեցող  լավին,  որոնք  ամեն  ժամն  ապրում  են  լավ  տրամադրությամբ՝  տալով  իրենցից  ամենալավը,  որոնք  շնորհակալ  են  ողջ  լինելու  համար,  որ  կարող  են  ժպիտներ  նվիրել,  ձեռք  մեկնել  և  բարեհոգաբար  օգնել՝  փոխարենը  ոչինչ  չպահանջելով:
Ես կարծում եմ, որ մարդը պետք է գոհ լինի և վայելի իր կյանքի ամեն մի վայրկանը, քանի որ կյանքը տրվում է մեկ անգամ:

Փորձեք շարունակել «Ինձ դուր են գալիս մարդիկ…»  շարքը:
Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք ընդունում են իրենց շրջապատողներին այնպիսին,ինչպիսին նրանք կան:
Ինձ դուր են գալիս մարդիկ,որոնք սիրում են իրենց հայրենիքը և անվեհապահորեն պաշտպանում են այն:
Ինձ դուր են գալիս մարդիկ,որոնք գումարի դիմաց,չեն դավաճանում:
Ինձ դուր են գալիս ներողամիտ և շնորհակալ մարդիկ:

Առաջադրանք 1
Ընտրել տեսանյութերից մեկը, ամփոփել 15-20 նախադասությամբ, պատմել  նոր բացահայտումների մասին:

Հին Հռոմի պատմություն
Հին Հռոմը աղմկոտ էր ՝ մարդկանցով և կենդանիներով լի: Այնտեղ կյանքը խնդիրներից զուրկ չէր:
Մ.թ.ա. 6-րդ դարում այնտեղ ապրում էր 8 հարյուր հազար մարդ: Սկսեցին կառուցել շենքեր, որպիսզի կարողանալ տեղավորել բնակիչներին: Կային տներ մեկ ընտանիքի համար նախատեսված, որ կոչվում էր դոմուս: Ինչքան մարդը հարուստ էր, այդքան դոմուսը մեծ էր: Դոմուսները աընպես էին կառուցում, որ Տիբր գետից ապահով լինեն: Հին Հռոմում ստրուկից մինջև կայսր գնում էին քաղաքային բաղնիք, որտեղ լողանում էին, անցկացնում գործնական հանդիպումներ և շփվում իրար հետ: Կանայք և տղամարդիկ օգտվում էին նույն բաղնիքից, մինջև որ կայսր Ադրիանը ատգելեց: Մեծահարուստները ունեյին ստրուկներ, որոնք նրանց լողացնում էին: Նրանց շորերը լվանում էին ֆուլոնները,նրանք պետք է մաքրեին կեղտը և վերացնեին հոտը և դա անում էին մեզի միջոցով,որի մեջ կար ամոնիակ:
Հռոմեացիները կառուցում էին լավ ճանապարհներ որոնք կապու էին ծայրամասերը Հռոմի հետ: Կոյուղիների և ջրատարների շնորհիվ կարողացել են օգտվել ջրից իրենց տանը: Մեծ կոյուղին հավաքում էր ջուրը և հետ ուղարկում Տիբր գետ: Շենքերի բարձր հարկերում դեռ ջրի խնդիր ունեին: Այդպիսի շենքերի զուգարաններից միառժամանակ օգտվում էին մի քանի հոգի, նրանք ունեին թղթի խնդիր որի փոխարեն օգտագործում էին տերեևներ:
Կոլիզեյում անց էին կացվում դաժան գգլադիատորների մենամարտեր: այնտեղի երեխաներին կրթում էին իրենց ծնողները: Հայրերը տղաներին սովորեցնում էր գրել, կարդալ և մարմնավարզել իսկ մայրերը իրնեց աղջիկներին էին սովորեցնում: Ով շատ փող ուներ լավ կրդություն էր ստանում: Բնակչության թիվը ավելանում էր,դրա հետ մեկտեկ աճում էր աղքատների թիվը: Որպես օգնություն պետությունը բաժանում էր եգիպտացորեն: Կանայք չուներ նույն իրավունքները ինչվոր տղամարդիկ: Հռոմեական Պանթեոնում կային աստվածների տաճարներ : Բացի պանթեոնի աստվածներից նրանք հավատում էին նաև տանը գտնվող աստվածային հոգիներին:

Սննդառություն և մարսողություն

Բոլոր կենդանի օրգանիզմներին բնորոշ է սննդառությունը: Սննդում պարունակվում են նյութեր, որոնք անհրաժեշտ են նոր բջիջների առաջացման և օրգանիզմի կենսագործունեությունն էներգիայով ապահովելու համար:
Օրգանիզմի՝ նյութեր և էներգիա հայթայթելու գործընթացը կոչվում է սննդառություն:
Բույսերը չունեն հատուկ մարսողական համակարգ, քանի որ անհրաժեշտ սննդարար նյութերն առաջանում են նրանց բջիջներում լուսասինթեզի արդյունքում: Բույսերի մեծամասնությանը բնորոշ է հողային (հանքային) և օդային (լուսասինթեզ) սնուցում: Հողային սնուցումն իրականացնում է արմատային համակարգը, որը հողից ներծծում է ջուր և դրանում լուծված հանքային նյութեր, որոնք փոխադրող անոթներով հասնում են տերևներին:

Օդային սնուցման հիմնական օրգանները կանաչ տերևներն են: Տերևները օդից վերցնում են ածխաթթու գազը: Ցամաքային բույսերն ածխաթթու գազը կլանում են օդից, իսկ ջրային բույսերը՝ ջրից:
Տերևի քլորոպլաստերը պարունակում են կանաչ գունանյութ՝ քլորոֆիլ, որտեղ Արեգակի լույսի էներգիայի հաշվին անօրգանական նյութերից՝ ջրից և ածխաթթու գազից, սինթեզվում են օրգանական նյութեր, և անջատվում են թթվածին: Այս երևույթն անվանում են լուսասինթեզ, իսկ այս եղանակով սնվող օրգանիզմներին՝ ավտոտրոֆ:
Կենդանիները, սնկերը և բակտերիաների մեծ մասը չեն կարող ինքնուրույն սինթեզել օրգանական նյութեր. նրանք սնվում են այլ օրգանիզմներում կուտակված պատրաստի օրգանական նյութերով: Այդպիսի օրգանիզմները ստացել են հետերոտրոֆ անվանումը: Կենդանիները սննդառության գործընթացում օգտագործում են բույսերում կուտակված արեգակնային էներգիան: Այն կենդանիները, որոնք սնվում են միայն բույսերով կոչվում են բուսակեր կենդանիներ: Գիշատիչները սնվում են բուսակեր կենդանիներով: Կենդանիների դիակներով սնվող կենդանիներն անվանվում են դիակերներ:
Բնության մեջ հանդիպում են օրգանիզմներ, որոնք սնվում են՝ այլ օրգանիզմների հետ համակեցություն առաջացնելով: Կան նաև օրգանիզմներ, որոնք ամբողջությամբ ապրում են այլ օրգանիզմի հաշվին՝ նրան ոչինչ չտալով: Դրանք մակաբույծներն են:
Սննդանյութերի բարդ օրգանական միացությունները՝ սպիտակուցները, ածխաջրերը և ճարպերը, վերածվում են պարզ միացությունների, որոնք ներծծվում են արյան մեջ և տարածվում ամբողջ օրգանիզմում: Սննդի այսպիսի մշակումը կոչվում է մարսողություն, որն իրականանում է մարսողական համակարգում:

Գրականության հղումը

Հարցեր

1. Սննդառության ի՞նչ եղանակներ են ձեզ հայտնի:
   Ինձ հայտնի է ՝սննդառության այս տեսակները ավտոտրոֆ, հետերոտրոֆ, միքսոտրոֆ, հողային, ֆոտոսինթեզ
   
2. Ինչպե՞ս են սնվում բույսերը:
   Բույսերի բնորոշ է հողային և օդային սնուցումը
   
3. Որո՞նք են ավտոտրոֆ և հետերոտրոֆ օրգանիզմները:
   Արեգակի լույսի էներգիայի հաշվին անօրգանական նյութերից՝ ջրից և ածխաթթու գազից, սինթեզվում են օրգանական նյութեր, և անջատվում են թթվածին: Այս եղանակով սնվող օրգանիզմներին՝ ավտոտրոֆ:
   
   Կենդանիները, սնկերը և բակտերիաների մեծ մասը չեն կարող ինքնուրույն սինթեզել օրգանական նյութեր. նրանք սնվում են այլ օրգանիզմներում կուտակված պատրաստի օրգանական նյութերով: Այդպիսի օրգանիզմները ստացել են հետերոտրոֆ անվանումը
   
4. Ո՞ր բույսերն են սնվում կենդանիներով և ինչու՞:
   Ցողիկը, վեներայի մաշիկը, ճանջասպանը, միջատներ են ուտում նրանց մեջ օգտագործվող նյութերով սնվելու համար։
   

Օրգանիզմն ամբողջական համակարգ է

Յուրաքանչյուր կենդանի օրգանիզմ կազմված է բջիջներից: Բազմաբջիջ օրգանիզմների կառուցվածքային փոքրագույն մասնիկը բջիջն է: Բջիջներից առաջացնում են հյուսվածքներ, հյուսվածքներից օրգաններ, օրգաններից՝ օրգանների համակարգեր:
Կենդանի օրգանիզմում յուրաքանչյուր օրգան և օրգանների համակարգ կատարում է որոշակի գործառույթ: Դրանց փոխկապակցված աշխատանքն ապահովում է օրգանիզմի՝ որպես միասնական համակարգի կենսագործունեություն:

Օրգաններից որևէ մեկի աշխատանքի խանգարումն անմիջապես ազդում է մյուս օրգանների և ամբողջ օրգանիզմի աշխատանքի վրա:
Կենդանիների մարսողական համակարգն ապահովում է օրգանիզմը սննդարար նյութերով: Մարսողության կամ սննդանյութերի ներծծման ցանկացած խանգարում անդրադառնում է բոլոր օրգանների աշխատանքի վրա: Չստանալով բավարար քանակությամբ սննդարար նյութեր՝ օրգանիզմի աճը դանդաղում է, խանգարվում է բջիջների վերականգնումը, նվազում է ակտիվությունը:
Բույսերի կյանքը սկսվում է սերմի ծլումից: Տերևներում սննդարար նյութեր չեն կարող առաջանալ առանց ջրի և նրա մեջ լուծված հանքային աղերի: Դրանք արմատներով ներծծվում են հողից և ցողունով հասնում տերևներին: Արմատի կամ ցողունի ցանկացած վնասվածք խանգարում է այդ գործընթացին, և տերևները ջուր և հանքային նյութեր չեն ստանում: Միևնույն ժամանակ առանց տերևներում սինթեզված սննդարար նյութերի անհնար է արմատների և ցողունների աճը: Այն չի կարող ծաղկել, ձևավորել պտուղներ և սերմեր:
Կենդանի օրգանիզմների աճն ու զարգացումը, շնչառությունը, սնուցումը, բազմացումը կախված են շրջակա միջավայրի պայմաններից: Բոլոր կենդանի օրգանիզմները արձագանքում են շրջակա միջավայրի փոփոխություններին, և դրանից է կախված նրանց կենսագործունեությունը:
Գրականության հղումը

Հարցեր

1. Ինչո՞վ է պայմանավորված օրգանիզմի ամբողջականությունը:
Օրգանիզմի ամբողջականությունը պայմանավորված է նրանով, որ օրգանիզմում կան բոլոր օրգանները և նրանք աշխատում են:

2. Ի՞նչ տեղի կունենա, եթե կենդանին չստանա բավարար քանակությամբ սննդանյութ:
Եթե կենդանին չստանա բավարար քանակությամբ սննդանյութ, օրգանիզմի աճը կդանդաղանա, կխանգարվի բջիջների վերականգնումը և կնվազի ակտիվությունը:

Դարձվածքներ

1.Ընդգծված դարձվածքները փոխարինիր հոմանիշ բառերով:

Փարիզից Վարշավա թռչելիս լեհ կինոդերասան Ցիբուլսկու աչքով ընկավ – տեսավ, որ կողքի ուղևորը սիրտը դող ընկած – վախեցած նստած է:Նա փորձեց հարևանին սիրտ տալ – օգնել:

— Մեր օրերում ինքնաթիռով թռչելը դատարկ բան – փուչ է,- ասաց,- նույնիսկ ավտոմեքենան ավելի վտանգավոր է: Էս քանի օրը բարեկամներիցս մեկի մեքենայի գլխին ինքնաթիռ ընկավ:

2.Տրված դարձվածները արտահայտիր մեկական բառերով:

Պատի ծեփ դառնալ – սփրթնել
պայման կապել – պայմանավորվել
քիթը կախել – նեղանալ
բերանը բաց մնալ – զարմանալ

3.Տրված արտահայտություններից յուրաքանչյուրով երկու նախադասություն կազմիր` մի դեպքում դրանք գործածելով ուղիղ իմաստով, մյուս դեպքում` որպես դարձվածք:

Մատը մտցնել բզեզի բույնը – Նա մատը մտցրեց բզեզի բույնը: Անջիկը մատը մտցրեց բզեզի բույնը,որ նրան ձեռք տա:
մատը կծել – Արամը զայրույթից մատը կծեց: Թագավորի որդին մատը կծեց:
մատից փուշ հանել – Տատիկս իմ մատի փուշը հանեց: Երբեք մադրդկանց մատից փուշ չես հանել,դրա համար քեզ չեն օգնում:

4.Փակագծերում տրված դարձվածքներն իրենց հոմանիշների փոխարեն գրիր:

Մի անգամ Նապոլեոնը հյուրասիրում էր իր բժշկին:/ Օրերից մի օր/
Օրերից մի օր Նապոլեոնը հյուրասիրում էր իր բժշկին:

Երբ բժիշկը հարբել էր, կայսրը հարցրեց.

— Մի լռիր, բժիշկ, ասա, քո ամբողջ կյանքում քանի՞ մարդ ես սպանել:/ Բերանդ ջուր մի առ, էն աշխարհն ուղարկել/
— Բերանդ ջուր մի առ, բժիշկ, ասա, քո ամբողջ կյանքում քանի՞ մարդ ես էն աշխարհն ուղարկել:

Բժիշկը պատասխանեց.

— Երեք հարյուր հազարով պակաս մարդ եմ սպանել, քան Դուք:/ Գրողի ծոցն ուղարկել/
— Երեք հարյուր հազարով պակաս մարդ եմ գրողի ծոցն ուղարկել, քան Դուք:

5.Նախադասությունների մեջ ընգծված արտահայտությունները փոխարինի՛ր հոմանիշ բառերով:

Հանկարծ սիրտը դող ընկավ – վախեցավ . բա որ գազանը նորից գա, ինքն ինչ է անելու:

Այ քեզ պատմություն, լսողների մազերը բիզ-բիզ էին կանգնել – փշաքաղվել էին :

Մի մատ – փոքր երեխա է, բայց ինչեր գիտի:

Ձեռ ու ոտից ընկած – հիվանդ մի մարդ բացեց դուռը:

6.Տրված դարձվածքների իմաստները բացատրի՛ր:

Ջրից չոր դուրս գալ – անպատիժ մնալ
սիրտ տալ – քաջալերել
գլուխը կորցնել – շշմել, շփոթվել
հալից ընկնել – մաշվել, հյուծվել
սիրտը վկայել – նախազգալ
սիրտ անել – համարձակվել

Անցում պրինցիպատին

Տալ«Պրինցիպատ» հասկացության բացատրությունը:
Պրինցիպատը դա հին Հռոմում միապետության պայմանական անվանում է պատմական գրականության մեջ : Ք.ա. 29-28 թվականներին Օգտավիանոս Oգոստոսը դարձել է առաջին պրինցեպսը:

Հիմնավորել կամ հերքել «Առաջին եռապետության» անհրաժեշտությունը:
Քանի որ Պոմպեոսը գիտեր,որ նա մենակ չէր կարողանա հասնել իշխանության,նա Ք.ա.60թ-ին Օգոստոսի և Կեսարի հետ ստեղծում է առաջին եռապետությունը: Նրանք սկսեցին որոշել Հռոմի բոլոր կարևոր հարցերը:Բայց նրանց միությունը անկայուն էր և Ք. ա. 53թ-ին հավասարակշռությունը խախտվեց և Պարթևների դեմ ձեռնարկած պատերազմում Օգոստոսը զոհվեց:

Ներկայացնել Հուլիոս Կեսար բարեփոխումները, հիմնավորել այդ բարեփոխումների կարևորությունը:

Հուլիոս Կեսարը պատերազմի միջոցով ուզում էր հասնել իր նպատակին։Նա աշխատում էր թուլացնել բանակը։ Ի տարբերություն նախորդ ռազմական և քաղաքական գործիչների՝ Կեսարը չի հալածել քաղաքական հակառակորդներին, այլ աշխատել է իր կողմը գրավել նրանց: Կատարել է մի շարք բարեփոխումներ՝ տնտեսական, նահանգների կառավարման, հարկային, վարչական, դրամական և այլն: Հուլիոս Կեսարը իսկական բռնապետ էր Ք.ա 44թ նրա հակառակորդները Ծերակույտի դահլիճում սպանեցին նրան։

The fallas of Valencia

In Spain, specifically in Valencia, the Fallas are celebrated. Fallas are celebrated from March 1 to March 19. These are enormous cardboard sculptures (ninots, that is, each figure of the Falla) that satirize current situations or social behaviors and end up becoming large bonfires. The Fallas monuments are built for months by Fallas craftsmen (painters, carpenters, sculptors,…) and end up burning on the day of the Cremà. Today 700 fallas are burned in the capital of Valencia alone.

Հանրապետական կարգի ճգնաժամը

Գյուղացիական միջին խավի քայքայման պատճառները պատերազմներն էին: Քանի որ զինվորները գյուղացիներ էին պատերազմի ժամանակ մի մասը զոհվում էր, իսկ մյուս մասը բաժանում էր իրենց հողը և ոչ ոք չէր զբաղվում գյուղատնտեսությամբ: Իսկ ովքեր չէին զոհվել, տեղափողվում էին Հռոմ:

Հռոմեական ավագանին օգուտ ստացավ արտաքին նվաճումներից, քայքայված գյուղացիների հաշվին :

Նրանց ծրագրի հիմնական կետերն էին վերականգնել միջին գյուղացիությումը,աշխարհաժողովին վերադարձնել իր իշխանությունը,հասարակական դաշտից հողակտոր տալ ցանկացողներին,Իտալիայի բոլոր դաշնակիցներին տալ Հռոմեական քաղաքացու իրավունքը:

Մ.թ.ա 82-78թթ Սուլլանը փորձ է ձեռնարկում՝ գրավելով Հռոմը և իրեն հռչակում է բռնապետ: Նա ուզում էր վերադառնալ իր բարի անցյալը,այսինքն ծերակույտի դերի ընդլայնում ի հաշիվ աշխարհաժողովի: Իսկ ծերակույտն իր հերթին ենթարկվելու էր բռնապետին: Ընդդիմությանը վերջ տալու նպատակով սպանվել էին հազարավոր հակառակորդներ:

Այն տեղի է ունեցել մ.թ. ա 73-71թթ , նրանց ղեկավարը Սպարտակն էր:

Ստրուկները պարտվեցին Հռոմեացիներին: Նրանք ապստամբների մի մասին կոտորեցին,իսկ գետնին ընկածներին խաչեցին: Դրանեվ ցանկանում էին վախացնել բոլոր ստրուկներին:

Творительный падеж отвечает на вопрос КЕМ ? ЧЕМ?

Напиши по образцу:

В каќом год́у был́а нап́исана ́эта кн́ига? (пр́ошлый) – В прошлом году.

1. О каќом соб́ытии напис́али газ́еты? (в́ажное) – О важхом соб́ытии .
2. На каќих поезд́ах м́ожно до́ехать до кр́епости? (пригор́одные) – На пригородных поездах .
3. На каќих инструм́ентах он игр́ает? (духов́ые) – На духовых инструментах.
4. На каќом конц́ерте вы б́ыли? (дж́азовый) – На дж́азовом конц́ерте .
5. На каќой пл́ощади сто́ит п́амятник? (центр́альная)-На центр́альной пл́ощади .
6. В каќих стр́анах ты поб́ывал? (европ́ейские)- В европ́ейских стр́анах.
7. О каќих журн́алах идёт речь? (на́учные) – О на́учных журн́алах .
   
   ЗАДАНИЕ 35. Раскройте скобки.
   
8. Он́а родил́ась в (м́аленький город́ок) – в маленьком городке.
9. Он живёт в (больш́ая кварт́ира) – в большом кварт́ире .
10. Б́ыло так х́олодно, что ещё с утр́а он мечт́ал о (гор́ячий суп) -о гор́ячем супе .
11. Род́ители запрещ́ают д́етям пл́авать в (хол́одная реќа) – в хол́одной реќе.
12. Л́юди с д́авних времён мечт́али о (косм́ический кор́абль) о косм́ическом кор́абле , чт́обы долет́еть до н́овых план́ет.
13. Кр́итики мн́ого сп́орили о (посл́едняя кн́ига) о посл́едней кн́иге  изв́естного писа́теля.
14. Ќомната был́а пл́охо видн́а в (сл́абый веч́ерний свет) в сл́або веч́ернем свете.
15. Д́ети игр́али на (м́ягкий ковёр) на м́ягком ковре .
16. Маш́ина останов́илась на (сос́едняя ́улица) на сос́едней ́улице .

Եզոպոս. «Առակներ»

1.Ընտրի’ր Եզոպոսի առակներից մեկը, կարդա’, գրի’ր առակի սելիքը։

Ձկնորսն ու ձկնիկը – առակն ասում է, որ ավելի լավ է փոքր կանխիկը,քան մեծ ապառիկը:

Պոչատ աղվեսը – առակը վերաբերում է նրանց, ովքեր իրենց մերձավորներին խորհուրդ են տալիս ոչ թե մաքուր սրտով, այլ սեփական օգտի համար:

Աղվեսն ու խաղողը – առակն ասում է , որ կան մարդիկ, երբ հաջողության չեն հասնում, քանի որ ուժ ու կարողություն չունեն, մեղքը գցում են պայմանների վրա:

Աղվեսն ու կոկորդիլոսը – Այդպես իրականությունը միշտ էլ մերկացնում է ստախոսներին:

Տռզած աղվեսը – առակն ասում է, որ դժվարին պայմանները ժամանակի ընթացքում ինքնին հեշտանոմ են:

Աղվեսն ու դիմակը – առակը վերաբերում է այն մարդուն, որ փառահեղ մարմին ունի, բայց հոգին դատարկ է:

Ժլատը– առակն ասում է, երբ որ ունեցվածքը չի օգտագործվում, բանի պետք չէ:

2.Ասելիքին համապատասխան մի առակ էլ ինքդ հորինի’ր։

Մինչ այգում հողագործությամբ էր զբաղված գյուղացին, քաղաքացին ծովափին վայելում էր իր ամառային հանգիտը: Երբ եկավ ձմեռը,քաղաքացին ձմեռվա պաշար չուներ և ուտելիք խնդրեց գյուղացուց: Գյուղացին նրան տվեց ուտելիք և բացատրեց հեռատես լինելու կարևորությունը:

Առաջադրանքներ

Տասնորդական կոտորակի գաղափարը

Տասնորդական կոտորակի գաղափարը

Տասնորդական կոտորակի ներկայացումը սովորական կոտորակի միջոցով

Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը

Մեկ վեգետատիվ շրջանում զարգացող ցողունն իր տերևներով և բողբոջներով կոչվում է ընձյուղ: Ընձյուղն ապահովում է բույսի օդային սնուցումը:
Ցողունն ունի հիմնականում փոխադրող գործառույթ: Ջուրը և նրա մեջ լուծված հանքային աղերը ցողունի անոթներով արմատներից տեղափոխվում են դեպի տերևներ, իսկ տերևներից մաղանման խողովակներով տեղափոխում են սինթեզված նյութեր: Ցողունը պահում է իր վրայի տերևները, ծաղիկները և պտուղները՝ իրականացնելով հենարանային գործառույթ: Ցողունը կարող է կուտակել պահեստային սննդանյութեր՝ կատարելով պաշարող գործառույթ: Ցողունի միջոցով ընձյուղն իր տերևները և բողբոջները ուղղում է դեպի լույսը:

Տերևները կազմված են տերևաթիթեղից, որը ցողունին միացած է տերևակոթով: Որոշ բույսերի տերևներ չունեն արտահայտված տերևակոթ:
Ցողունի վրա տերևները սովորաբար այնպես են դասավորված, որ միմյանց վրա ստվեր չեն գցում:
Տերևի հիմնական գործառույթներն են օրգանական նյութերի սինթեզը, ջրի գոլորշիացումը:
Բողբոջը սաղմնային ընձյուղ է: Գարնան գալուն պես, բողբոջները բացվում են՝ առաջացնելով երիտասարդ տերևներ, ծաղիկներ, սկսվում է ընձյուղի աճը:

Հարցեր և առաջադրանքներ՝

1. Ի՞նչ է ընձյուղը: Ո՞րն է ընձյուղի գլխավոր գործառույթը:
Մեկ վեգետատիվ շրջանում զարգացող ցողունն իր տերևներով և բողբոջներով կոչվում է ընձյուղ: Ընձյուղն ապահովում է բույսի օդային սնուցումը։

2. Ի՞նչ նշանակություն ունեն տերևները և ի՞նչ տիպի են լինում:
Տերևի հիմնական գործառույթներն են օրգանական նյութերի սինթեզը, ջրի գոլորշացումը:
Տերևները լինում են պարզ և բարդ։Պարզ տերևները տերևակոթին միացած ունեն միայն մեկ տերևաթիթեղ։Բարդ տերևները տերևակոթին միացած ունեն մի քանի տերևաթիթեղներ։

3. Ի՞նչ գործառույթներ է կատարում ցողունը:
Ցուղունն կատարում է փոխադրող գործառույթ, հեներանային գործառույթ և պաշարող գործառույթ։

Հազարան հավք

Հարցեր և  առաջադրանքներ

1.Բացատրի՛ր սիրտը ուզել, սիրտը չհովանալ դարձվածքները:
սիրտը ուզել – սիրտը մի բան շատ ուզել
սիրտը չհովանալ –  չկշտանալ

2.Սրտի մասին գրի՛ր ուրիշ դարձվածքներ: Օգտվիր դարձվածքների բառարանից։
սիրտը վկայել, սիրտը վառել, սիրտը վեր թռչել, սիրտը բանալ, սիրտը նստել, սիրտը մի մատ եղ կապել, սրտում առյուծ ծնվել, սրտին դիպչել, սրտին կպչել, սրտին սեղմել, սրտին դանակ խփել, սրտի ականջին խոսել, սրտի գդալ, սրտի հատոր, սրտի թույնը թափել, սիրտը բարակ, սիրտը ետ բերել, սիրտը դիմանալ, սիրտը ծանր լինել, սիրտը լիքը, սիրտը ծակել

3.Գրի՛ր կարմիրով նշված բառերի կազմությունը:

4.Գրի՛ր կապույտով նշված բառերի հականիշները:

5.Ի՞նչ կարծիք կազմեցիր այգեպանների մասին. բնութագրի՛ր նրանց:
Այգեպանները անսիրտ էին և իրենց շատ անքաղաքավարի պահեցին, երբ խաղողի ճիթը գցեցին գետնին:

6.Ի՞նչ զգացիր պատմությունը կարդալիս:
Այս պատմությունը կարդալիս,ես տխրեցի և շատ խղճացի պառավին:

7.Փոխիր վերջաբանը. նոր ավարտ մտածի՛ր:

Բույսերի գեներատիվ օրգաններ

Ապրիլի 15-21

Ծաղիկը շատ բույսերի ամենավառ և տեսանելի մասն է: Ծաղիկները կարող են լինել մանր կամ խոշոր, վառ գունավորված կամ կանաչ, հոտավետ կամ անհոտ, մենահատ կամ հավաքված ծաղկաբույլերում:
Ծաղիկների հիմնական գործառույթը օրգանիզմի բազմացման համար պտուղներ և սերմեր առաջացնելն է:
Ծաղիկը ցողունին միանում է ծաղկակոթի միջոցով: Ծաղկակոթի վերին լայնացած մասի վրա տեղակայված են բաժակաթերթիկները, պսակաթերթիկները, վարսանդը, առէջները:
Վարսանդը բույսի իգական սեռական օրգանն է, առէջը՝ արական սեռական օրգանը: Այն ծաղիկները, որոնք ունեն և՛ վարսանդ, և՛ առէջներ, կոչվում են երկսեռ ծաղիկներ:
Պտուղների ամենակարևոր գործառույթը սերմերի պահպանումն ու տարածումն է: Պտուղները լինում են հյութալի և չոր:
Լրացուցիչ՝ Ծաղկավոր բույսերի օրգանները
Գրականության հղումը

Հարցեր՝
1. Ինչի՞ց է առաջանում սերմը:
Պտուղը սեռական բազմացման հետևանքով առաջացող օրգան է, որը պարունակում է սերմեր:Սերմերով բույսը տարածվում է բնության մեջ և բազմանում:

2. Ի՞նչ մասերից է կազմված սերմը:
Այն կազմված է՝ ապագա փոքր սերմ, սաղմ, պաշարային, սնդանյութեր, և սերմնամաշկ։

3. Ինչի՞ց է առաջանում պտուղը:
Պտուղը առաջանում է ծաղկից:

4. Ինչու՞ են վարսանդը և առէջները համարվում բույսի գլխավոր մասեր:
Վարսանդը բույսի իգական սեռական օրգանն է, առէջը՝ արական սեռական օրգանը: Այն ծաղիկները, որոնք ունեն և՛ վարսանդ, և՛ առէջներ, կոչվում են երկսեռ ծաղիկներ

Պունիկյան պատերազմները

Առաջադրանք 2
Դիտել ֆիլմերից մեկը, 20 նախադասությամբ ամփոփել:

Մ.թ.ա. 264-146 թվականներին տեղի է ունեցել Հռոմեական հանրապետության և Քարտագենի հանրապետության միջև պատերազմներ: Նրանք ուզում էին Արևմտյան Միջերկրականում տիրապետություն հաստատել:
Պունիկյան 1 պատերազմը տեղի է ունեցել մ.թ.ա. 264-241 թվականին, այն տեղի է ունեցել Սիկիլիային տիրելու համար: Հռոմեացիները պարտության են մատնել Քարթագենի նավատորմին, կնքվել է հաշտության պայմանագիր:
Պունիկյան 2 պատերազմը տեղի է ունեցել մ.թ.ա. 218-201 թվականներին: Այդ ընթացքում Քարթագենին հաջողվել է վերականգնել իր ներուժը և տիրույթները Իսպանիայում: Մինչ Ռոմեացիները նախատեսում էին ռազմագործողություններ վարել Աֆրիկա և Իպանիայում, Հաննիբալը կանխում է նրանց և անցում է կատարում Ալպեր և մտնում Իտալիա: 216 թվականին Հաննիբալը պարտությամ է մատնել Ռոմեացիներին բայց 212 թվականին Հռոմեացիները գրավել են Սիրակուսեն, որտեղ պանվել է Արքիմեդը: Իսպանիայում գործող Հռոմեական բանակը գրավել է նոր Կարդագենը (մ.թ.ա. 209թ) : Իտալիայի հյուսիսում Ռոմեական զորքը պարտության է մատնել Հաննիբալի օգնության եկած կարդագենական զորքին, որից հետո կնքվել է հաշտություն և Կարթագենը հրաժարվել է Իսպանիայից:
Պունիկյան 3 պատերազմը տեղի է ունեցել մ.թ.ա. 149-146 թվականին: Հռոմ օգտվելով Կարթագենի պարտությունից պաշարում է Կարթագեն քաղաք: Երեք տարի բնակչությունը պաշտպանվում է իսկ հետո հռոմեացինրեը այն գրավում են , հիմնովին ավերում և բնակիչներին վաճառում ստրկության: Կարդագենի տարածքի մի մասը տրվել է Նումիդիային, մյուս մասը վերածվել է Հռոմեական պռովինցյայի՝ Աֆրիկա անունով: Հռոմը պոլիսից վերածվել է միջերկրածովյան խոշոր պետության, Պունիկյան պատերազմներում հաղթակի հետևանքով: Հռոմը իր տիրապետությունը հատատել է Միջերկրականի արևմտյան մասում

Պապն ու թոռը

1.Կարդա՛ Ստեփան Զորյանի  «Պապն ու թոռը» պատմվածքը և գրի՛ր, թե կարդալիս ի՞նչ զգացողություններ առաջացրեց այն։
Այս պատմվածքը կարդալիս ես շատ եմ հուզվել: Եվ հասկացել եմ,որ պետք է շատ սիրենք և գնահատենք մեր տատիկ-պապիկներին իրենց կենդանության օրոք և վայելել ամեն մի վայրկյանը նրանց հետ անցկացրած:

2.Անծանոթ բառերը բացատրի’ր։
աչքերը խուփ- աչքերը փակ
ղողանջ- զանգ
գերանդի- խոտ և հացաբույսեր հնփձելու սուր
տարակուսանք-կասկած
չուխա- բրդյա վերարկու

3.Բնութագրի’ր Աստղիկին` գրածդ հիմնավորելով պատմվածքից դուրս բերված հատվածներով։

Աստղիկը շատ բարի,հոգատար և սիրալիր երեխա էր,որը շատ էր սիրում իր պապիկին:

Աստղիկը պապին շատ էր սիրում. ամեն անգամ բռնում էր պապի ձեռից և առաջն ընկած ման ածում ծառերի արանքում ու բացատրում, թե որ ծառը ո՛րքան է բռնել և թե ինչպես է ծաղկել մասրի թուփը… Բայց Աստղիկը շատ էր ափսոսում, որ պապը չի տեսնում այդ բոլորը, և որովհետև պապը չէր տեսնում, Աստղիկը խղճում էր նրան և ավելի սիրում։

Նա լաց էր լինում ու մտածում, թե ի՛նչու տան դռները փակեցին. չէ՞ որ պապը կարող է գալ, գուցե հենց հիմա էլ ելել ու կանգնել է դռան առաջ…

Լաց լինելով մտածում էր, թե ո՛վ պետք է այնտեղ ման ածի պապին, չէ՞ որ նա չի տեսնում, կարող է քարի դեմ առնել կամ ոտը ջուրը գցել…

— Ա՜խ, տեսնես կլինի մեկը, — մտածում էր Աստղիկը, — մի բարի տղա կամ մի բարի աղջիկ, որ խեղճ պապին ման ածի այնտեղ…

Մեկ փոփոխականով պարզագույն անհավասարումներ

Տեքստային խնդիրներ

Ճշմարիտ և կեղծ ասույթներ

апрель русский язык

Задание А: выучить фразеологизмы с частями тела и составить с каждым по одному предложению.

Мой дед – мастер на все руки.
Он работал не покладая рук целый день.
Я не буду сидеть дома сложа руки.
Этот мальчик совсем отбился от рук.
Повар решил на скорую руку приготовить салат.
Сказочный мир мы хотим прибрать к пукам
Нам сказали, что до соседней деревни рукой подать

Задание В:

Вместо точек вставь нужное слово.

Как с гуся вода (с курицы, с утки, с гуся);

как снег на голову (снег, дождь, град);

намылить шею (руки, шею, голову);

убить двух зайцев (трех, четырех, двух);

пуд соли съесть (пуд, фунт, килограмм);

выеденного яйца не стоит (огурца, яйца, яблока);

как за каменной стеной (деревянной, глиняной, каменной);

как собака на сене (овца, собака, корова);

сказка про белого бычка (белого, черного, рыжего);

как осиновый лист дрожит (березовый, кленовый, осиновый).

Задание 2: Прочитать рассказ “ Слепая лошадь”. Выполнить викторину по рассказу:

1.  В богатом, торговом славянском городе жил богатый купец. Как его звали?

Винета;
Догони-Ветр;
Уседом;
Вседом.

2. Что имел у себя дома богатый купец?

Коровник;
Конюшню;
Свинарник;
Крольчатник.

3.. Откуда вечером возвращался купец, что ему пришлось ехать через темный лес?

С базара;
От родственников;
Из города;
С дальней поездки.

4.С кем ехал купец через лес?

один;
с семьей;
с другом;
с холопом.

5.Что произошло с купцом в лесу?

выскочила стая волков;
выскочило шестеро плечистых молодцов со зверскими лицами, в мохнатых шапках, с рогатинами, топорами и ножами в руках;
выскочило два разбойника с ружьями;
попал в капкан.

6. Кто помог купцу?

холопы;
солдаты;
бродяги;
любимый конь.

7.Несмотря на свою усталость, конь …

плелся шагом;
мчался, как стрела;
летел как ветер;
горел как огонь.

8.Когда Уседом въезжал в родимую Винету на своем добром коне…

конь падал от усталости;
из глаз лошади текли слезы;
пена клочьями валилась на землю;
бока лошади тряслись от усталости.

9.За спасение купец обещал лошади…

никогда не продавать и не дарить никому своего верного коня, отпускать коню по три меры лучшего овса;
дети будут на ней кататься, жить она будет в лучшей конюшне;
ежедневно до самой смерти выгуливать коня и кормить его лучшим овсом;
до самой смерти быть его другом.

10. Что же случилось с лошадью?

ослепла;
убежала;
украли;
продали.

 Задание 3.

А. Восстановите текст:

Я живу в большой комнате. В моей комнате одно большое окно. У окна стоит небольшой письменный стол. Около письменного стола стоит кресло. Справа от стола у правой стены стоит книжный шкаф. Посреди комнаты стоит небольшой круглый стол. Вокруг стола стоят стулья. В левом углу комнаты недалеко от окна стоит тумбочка, а на ней телевизор. Мой компьютер стоит на столике около книжного шкафа. Вдоль левой стены стоит диван. Дверь находится напротив окна. Слева от двери вдоль стены стоит шкаф для одежды. На правой стене напротив дивана висит небольшая картина.

Б. Восстановите предложения, используя слова, данные в скобках.

Я встретил друзей в библиотеке.
2. Алла часто вспоминает родителей.
3. Моя подруга-художница любит рисовать людей.
4. Тренер учит школьников плавать.
5. Анна часто фотографирует кошек и собак.
6. Ольга пригласила гостей в комнату.
7. Вика всегда поздравляет сестёр с днем рождения.
8. На лекциях студенты внимательно слушают преподавателей.
9. На вечеринку пригласили нас и наших друзьей

В.Вставьте в предложения нужные по смыслу предлоги: перед, над, под, за, между, с.

Календарь в моей комнате висит над столом.
2. Дети сидели за столом и обедали.
3. Телевизор стоял на столике перед диваном.
4. Озеро начиналось за железной дорогой.
5. Гости с удовольствием ели пирожки с мясом.
6. Книга упала и лежит под письменным столом.
7. Туристы отдыхали под деревом у дороги.
8. Моя сестра по утрам ходит в магазин за молоком.
9. Мы долго шли по дороге между лесом и рекой.
10. Она заходила в библиотеку за словарем между занятием.

Составьте свои предложения, употребив данные предлоги с существительными в творительном падеже.

Задание 4. Письменно объясните смысл следующих пословиц:

-Семеро одного не ждут
 Интересы коллектива важнее проблем отдельной личности. 

— Один в поле не воин.
Признание человека в том, что одиночество уязвимо. В одиночку непросто одолеть врага.

 — Два сапога- пара.
 Это люди похожие друг на друга по убеждениям и вкусам,  две натуры дополняющие друг друга. 

Задание 5.Написать сочинение “ Моя необыкновенная бабушка
Моя необыкновенная бабушка. Моя бабушка самая хорошая, самая добрая, самая красивая, и самая лучшая. Я её очень, очень люблю. Она хорошо готовит всякие вкусняшки: сладости, пироги, пирожные, а главное очень, очень вкусно.  Моя бабушка очень сильно любит нас, своих внучек.Она говорит, что мы самые лучшие из всех кого она знает. Я очень благодарна моей маме, что у неё такая необыкновенная мама-моя бабушка.Она помогает готовить мне задания по русскому языку , так как мне немножко трудно удаётся учить русский язык, а причина в том, что я приехала в Армению с другой страны, где русский язык не изучали.Всё  свободное время я провожу с бабушкой ,мне очень весело и интересно с ней.

Задание 6. Чтение: прочитай  произведение Р. Киплинга «Маугли».

Напиши(расскажи), про что это произведение.
 Это рассказ о мальчике, заблудившемся в джунглях, его воспитании в волчьей стае и борьбе за выживание. 

Кто для тебя самый положительный персонаж? самый мудрый?
Акела – это старейшина волчьей стаи и лидер джунглей. Он символизирует мудрость, силу, умение принимать важные решения и защищать своих подопечных. Акела заботится о безопасности и благополучии джунглей и всех его обитателей. Акела играет важную роль в воспитании Маугли.

Где происходят события? Что для тебя было  удивительным?
События происходят в джунглях в Центральной Индии. Для меня было  удивительным ,что  волчица Мать, пожалев человеческого детеныша, решила воспитывать его вместе со своими волчатами.

Что называла Багира красным цветком?
Багира красным цветком называла огонь.

Какой выкуп отдала Багира стае за Маугли?
Это был убитый ей на охоте буйвол.

Кто сеял раздоры и разносил сплетни?
Сплетни разносили тобаки.

Հռոմեկան տերության կազմավորումը

1. Նկարագրել Կարթագենի աշխարհագրական դիրքը, այժմ որ պետությունն է այդ տարածքում գտնվում,ուսումնասիրել բնակչությունը հնում ինչով է զբաղվել, այժմ այդ պետության բնակչությունը ինչով է զբաղվում:
   Կարթագենը պետություն էր Աֆրիկայի հյուսիսային մասում։Այն հիմնադրել են փյունիկացիները Ք․ ա․ 9-րդ դարի վերջին։ Այն այժմյան Թունիսն է։ Բնակչության հիմնական զբաղմունքը առևտուրն ու նավագնացությունն էին։ Փյունիկացիներն իրար էին կապել Փյունիկիան, Եգիպտոսը, Հունաստանը, Իտալիան, Իսպանիան։ Այժմ Թունիսը ագրարային երկիր է, որտեղ զարգացած է լեռնահանքային արդյունաբերությունը։ Զարգացած է նաև  գյուղատնտեսությունը՝ Աֆրիկյան պետությունների մեջ առաջինն են ձիթապտղի և ցորենի արտադրությամբ։ Զարգացած է նաև առևտուրը։  
   
2. Փաստերով հիմնավորել Հռոմի և Կարթագենի միջև պատերազմի պատճառները:
   Պատերազմի պատճառն այն էր,որ երկուսն էլ ուզում էին տիրել Միջերկրական ծովի արևմտյան հատվածը:
   
   
3. Բնութագրել Հաննիբալին, Սկիպիոն Աֆրիկացուն:
   Սկիպիոն Աֆրիկացին պատրիկական ընտանիքից էր: Նա բացառիկ ռազմական տաղանդի տեր մարդ էր նաև լայնախոհ մտավոական էր:Նրա դիվանագիտական տաղանդի շնորհիվ Հռոմը կարողացավ հաղթանկ տանել պունիկյան պատերազմում Հանիբալի դեմ:
   Հաննիբալը հին աշխարհի մեծագույն զորավարներից ու պետական գործիչներից մեկն է:Եղել է Հռոմեական հանրապետության երդվյալ թշնամին և Կարթագենի վերջին նշանավեր առաջնորդը Պունիկյան պատերազմում նրա անկումից առաջ:
   
4. Ներկայացնել պատերազմի սկիզբը, ընթացքը, ավարտը, ամփոփել 10 նախադասությամբ:
   Պատերազմը տևել է ավելի քան հարյուրամյակ՝ մինչև Ք. ա. II դարի կեսերը:Հռոմեացիների համար առավել ծանրը դա Պունիկյան երկրորդ պատերազմն էր (Ք. ա. 218-201 թթ.): Կաննեի ճակատամարտում հռոմեացիները ծանր պարտություն կրեցին: Դրանից հետո հռոմեացիներն ընտրեցին մեկ այլ ռազմավարություն:Բաժանելով բանակը մի քանի մասի՝ սկսեցին կրնկակոխ հետապնդել թշնամուն: Նրանք թույլ չէին տալիս, որ Հաննիբալը հանգիստ տա զինվորներին, համալրի պաշարները:Ի վերջո Հաննիբալը շրջափակվեց հարավային Իտալիայում:Հռոմի Ծերակույտը որոշում կայացրեց տեղափոխել պատերազմը Կարթագենի տարածք:Հռոմեական բանակը նավերով կտրեց Միջերկրական ծովը և ափ իջավ Աֆրիկայում: Ք. ա. 146 թ. հռոմեական բանակը գրավեց Կարթագերնը:
   
5.  Ներկայացնել Հռոմի վարած քաղաքականությունը իրենից կախյալ պետությունների հանդեպ, այդ պետությունների աստիճանակարգությունը:
   Միջերկրականի ավագանում հռոմեական գերիշանությունը դրսևորվում էր ամենատարբեր ձևերով: Պետության մի խմբի հետ Հռոմը վարվում էր մեղմ քաղաքականություն և բավական էր, որ այդ պետությունը ճանաչեր իր գերիշխանությունը: Մյուսները պարտավոր էին վճարել հարկ և տրամադրել զինվոր: Երրորդները կորցնում էին իրենց պետականությունը և վերածվում հռոմեական պետության նահանգի (պրովինցիա):

Ընձյուղի կառուցվածքը և նշանակությունը

Մեկ վեգետատիվ շրջանում զարգացող ցողունն իր տերևներով և բողբոջներով կոչվում է ընձյուղ: Ընձյուղն ապահովում է բույսի օդային սնուցումը:
Ցողունն ունի հիմնականում փոխադրող գործառույթ: Ջուրը և նրա մեջ լուծված հանքային աղերը ցողունի անոթներով արմատներից տեղափոխվում են դեպի պտուղները՝ իրականացնելով հենարանային գործառույթ: Ցողունը կարող է կուտակել պահեստային սննդանյութեր՝ կատարելով պաշարող գործառույթ: Ցողունի միջոցով ընձյուղն իր տերևները և բողբոջները ուղղում է դեպի լույսը:

Տերևները կազմված են տերևաթիթեղից, որը ցողունին միացած է տերևակոթով: Որոշ բույսերի տերևներ չունեն արտահայտված տերևակոթ:
Ցողունի վրա տերևները սովորաբար այնպես են դասավորված, որ միմյանց վրա ստվեր չեն գցում:
Տերևի հիմնական գործառույթներն են օրգանական նյութերի սինթեզը, ջրի գոլորշիացումը:
Բողբոջը սաղմնային ընձյուղ է: Գարնան գալուն պես, բողբոջները բացվում են՝ առաջացնելով երիտասարդ տերևներ, ծաղիկներ, սկսվում է ընձյուղի աճը:
Լրացուցիչ նյութ՝ Ընձյուղի կառուցվածքը

Հարցեր և առաջադրանքներ՝

1. Ի՞նչ է ընձյուղը: Ո՞րն է ընձյուղի գլխավոր գործառույթը:
Մեկ վեգետատիվ շրջանում զարգացող ցողունն իր տերևներով և բողբոջներով կոչվում է ընձյուղ: Այն ապահովում է բույսի օդային սնուցումը:

2. Ի՞նչ նշանակություն ունեն տերևները և ի՞նչ տիպի են լինում:
Տերևի նշանակությունը կայանում ե նրանում,որ սինթեզում է օրգանկան նյութերը և ջրի գոլորշիացումը:

3. Ի՞նչ գործառույթներ է կատարում ցողունը:
Ցողունի միջոցով ընձյուղն իր տերևները և բողբոջները ուղղում է դեպի լույսը:Ցողունն ունի փոխադրող, հենարանային, պաշարող գործառույթ:

Ոսկի և երկաթ

1.Բացատրի՛ր քեզ անծանոթ բառերը:
անարգել- անպատվել
գինդ – ականջի օղ
ուրանալ – չընդունել, չըգնահատել
կռներ – ձեռքեր
մուրճ – մետաղյա գործիք
պարծենկոտ – մեծախոս

2.Ի՞նչ սովորեցրեց քեզ այս պատմությունը:
Ինձ այս պատմությունը սովորեցրեց,որ մարդ չպետք է մեծախոս լինի և եսասեր:Պիտի գնահատանի դիմացինին:

3.Արդարացրո՛ւ կամ մեղադրի՛ր ոսկուն:
Ոսկին միայն իր փայլն էր տեսնում և ուրիշ ոչինչ: Ամեն բան այս կյանքում ունի իր դերն ու նշանակությունը և պետք է տեսնել ու գնահատել:

4.Ստեղծագործի՛ր հետևյալ վերնագրով՝ ,,Պարծենկոտ լինել նշանակում է… ,,
Պարծենկոտ լինելը շատ բացասական և վատ բնավորության գիծ է: Երբ մարդը շարունակ գովաբանում է ինքն իրեն, պարծենում է իր ունեցվածքի մասին, նա դառնում է գոռոզ և ինքնահավան: Այդպիսի մարդիկ չեն ունենում իսկական ընկերներ, որովհետև նրանց հետ չեն ցանկանում ընկերություն անել ուրիշ մարդիկ: Պետք է լինել բարի և համեստ, ոչ թե գլուխգովան և պարծենկոտ:

Տասնորդական կոտորակների գումարումը և հանումը

Առաջադրանքներ․

1)Հաշվե՛ք․

ա)0,377 + 3,409 — 2,1006 =1,6854

բ)12,4589 — 6,27 + 1,395 = 7,5839

գ)4,5 + 0,3796 + 1,225 = 6,1046

դ)0,1 — 0,01 — 0,001 = 6,1046

2)Հաշվե՛ք հետևյալ կողմերով եռանկյան պարագիծը․

ա)490 մմ, 48 սմ, 4,7 դմ
144

բ)23 մմ, 3,4 սմ, 0,48 դմ
10,5

գ)3,5 սմ, 0,38 դմ, 0,041 մ
1,14

3)Բնակարանն ունի 44,8 մ² ընդհանուր մակերեսով 3 սենյակ։ Մի սենյակի մակերեսը 11,3 մ² է, երկրորդինը՝ 3,5 մ² -ով ավելի։ Գտե՛ք երրորդ սենյակի մակերեսը։
30 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․

1)Հաշվե՛ք․

ա)7,48 + 3,19 + 1,12 + 6,81 = 18,60

բ)6,2 + 7,49 + 1,8 + 1,29 = 16,78

գ)16,28 + 5,395 — 1,18 — 4,305 = 16,190

դ)7,358 + 8,24 — 6,458 — 2,84 = 6,300

2)Մի սենյակի մակերեսը 16,3 մ² է, իսկ մյուսինը՝ 1,9 մ² — ով փոքր։ Որքա՞ն է երկու սենյակների ընդհանուր մակերեսը։
30,7

3)Հաշվե՛ք․

ա)5,236 + 4,664 — 2,6 = 7,300

բ)4,756 — 2,395 + 1,244 = 3,605

Տասնորդական կոտորակների գումարումը և հանումը

Առաջադրանքներ․

1)Հաշվե՛ք․

1,56 + (-8,28) = -9,83

-7,53 — 6,48 = -1,05

-13,75 — 5 = -8,75

12,51 — 17,23 = 5,25

12,285 — 13,999 = 8,286

13,4 — 17,48 = 5,92

Առաջադրանքներ․

1)Կատարե՛ք բազմապատկում․

ա)3,81 • 2,95 = 11,2395

բ)16,387 • 0,29 = 47,52230

գ)0,782 • 0,55 = 0,4301

դ)17,32 • 896,1 = 15520,452

ե)1,11 • 0,32 = 0,3552

զ)0,92 • 10,03 = 9,2276

է)0,1 • 0,001 = 0,0001

ը)23,57 • 8,192 = 193,08544

թ)17,17 • 17,17 = 294,8089

2)Կատարե՛ք գործողությունները և համեմատե՛ք արդյունքները․

ա)3,76 • 0,1  >10,26 • 0,03

բ)5,71 • 23> 2,8 • 45

գ)1,92 • 8,4 > 17,5 • 0,8

դ)4,25 • 11,1 > 56,8 • 0,2

ե)0,705 • 9,43 <  8,99 • 0,77

զ)0,006 • 1000 <  100 • 0,083

Տասնորդական կոտորակներ

Առաջադրանքներ․

1)Խառը կոտորակները գրե՛ք տանորդական կոտորակների տեսքով․

3ամբ7/10 = 3,7
6ամբ3/10 = 6,3
11ամբ11/100 = 11,11
9ամբ27/100 = 9,27
7ամբ9/100 = 7,09
10ամբ1/100 = 10,01
1ամբ547/1000 = 1,547
13ամբ23/1000 = 13,023

2)Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք սովորական կոտորակի տեսքով․

0,91; 0,5; 0,171; 0,815; 0,27; 0,081; 0,803
0,91 = 91/100
0,5 = 5//10
0,171 = 171/1000
0,815 = 815/1000
0,27 = 27/100
0,081 = 81/100
0,803 = 803/1000

3)Հաշվել․

0,18 + 0,38 = 0,49

28,354 + 0,848 = 29,202

117,44 — 26,56 = 90,98

21,782 — 0,29 = 21,492

4)Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.

(512 — 491,2) + 1,116 = 21,916

(0,007 — 0,0314) x 100 = 24,4

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․

1)Սովորական և խառը կոտորակները գրե՛ք տանորդական կոտորակների տեսքով․

124ամբ4/1000 = 124,004
8ամբ12/10000 = 8,0012
18ամբ103/100000 = 18,00103
160ամբ1/10000 =160,0001
3/10; = 0,3
7/100 = 0,07
1/10000 = 0,0001

2)Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք սովորական կոտորակի տեսքով․

0,3 = 3/10
0,516 = 516/1000
0,88 =88/100
0,01 = 1,100
0,402 = 402/100
0,038 = 38/1000
0,609 = 609/1000

3)Հաշվել․

10,91 + 15,09 = 26

0,208 + 3,912 = 53,428

52,7 — 0,728 = 51,972

12,36 — 4,45 = 7,91

4)Համեմատեք կոտորակները․

6,37 < 6,299

9,18 > 9,1798

9,004 < 9,04

10,1 > 10,099

7,01 < 7,018

28,028 > 28,0209

Մարտ ամսվա ամփոփում

Ձոն մայրիկիս

Կարդում ենք Չարենց

Ընթերցողական նախագիծ

Հնդկական հեքիաթ
Հնդկական հեքիաթ վերլուծություն

Գործնական քերականություն

1 – Գործնական քերականություն
2 – Գործնական քերականություն
3 – Գործնական քերականություն

Ստեղծագործական աշխատանքներ

Իմ ոսկի քաղաքը
Ոսկի քաղաքը
Ոսկի քաղաքի հարցեր
Ոսկի քաղաք

Չարենցից առանձնացված տողերով

«Փորձություն» հեքիաթի ընթերցումից հետո ընկերության մասին շարադրանքը

Մասնակցություն մարտ ամսվա ֆլեշմոբին
Ես կարծում եմ այո